نوشتار حاضر به چگونگی پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری اختصاص یافته است. بر مبنای اصل 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دیوان عدالت اداری یک نهاد قضایی و نظارتی است که برای رسیدگی به دادخواهی مردم نسبت به تصمیمات و اقدامات دولتی، تشکیل گردیده است. دیوان عدالت اداری یکی از نهادهای زیر نظر قوه قضاییه می باشد که رئیس آن توسط رئیس قوه قضائیه انتصاب می شود. مرکز دیوان عدالت اداری در تهران قرار دارد و این دیوان دارای دفاتر نمایندگی در مراکز استان ها و برخی از شهرستان ها می باشد.
پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری ممکن است با اعطای وکالت به وکیل دیوان عدالت اداری صورت پذیرد. در این صورت باید میان خواهان یا موکل و وکیل، وکالتنامه منعقد گردد. همچنین ممکن است خواهان شخصاً پرونده را در دیوان عدالت پیگیری کند. آخرین اصلاحات قانون دیوان عدالت اداری، در سال 1402 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در ادامه ضمن بررسی قانون مذکور، راهکارهایی کاربردی برای پیگیری شکایت دیوان عدالت اداری را معرفی خواهیم کرد.
شیوه های پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری
راهکار اصلی برای پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری با شماره پرونده می باشد. برای هر دعوایی که در دیوان عدالت اداری مطرح می گردد، یک پرونده در این دیوان تشکیل شده و به آن یک شماره پرونده اختصاص می یابد. در سال 1397 و به استناد ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری، برای پیگیری پرونده های دیوان، سامانه برخط ساجد تاسیس شد. در سامانه مذکور امکان پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری با شماره شانزده رقمی پرونده و همچنین کد ملی خواهان ممکن بود. البته حدود چند ماهی هست که سامانه سجاد از دسترس خارج می باشد. در حال حاضر برای پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری به شیوه برخط باید از طریق سامانه عدل ایران و یا سامانه اینترنتی دیوان عدالت اداری اقدام نمود. امکان پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری با کد ملی نیز وجود دارد که متقاضی می تواند با مراجعه به سامانه های مذکور، نسبت به انجام این کار اقدام نماید.
جهت دریافت مشاوره حقوقی از وکیل تلفنی می توانید از طریق شماره تماس های زیر اقدام کنید.
شیوه رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری
به طور کلی دیوان عدالت اداری از سه بخش شعب نخستین، شعب تجدید نظر و هیات عمومی تشکیل شده است. شعب بدوی دیوان وظیفه رسیدگی به دادخواست های مردمی رسیدگی می کنند. رسیدگی به اعتراض مردم نسبت به آرای صادر شده توسط شعب بدوی نیز در صلاحیت شعب تجدید نظر قرار دارد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری وظیفه ابطال مصوبات و آیین نامه های دولتی و همچنین صدور آرای وحدت رویه را بر عهده دارد.
برای پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری باید دادخواست تنظیم کرد. دادخواست یک نامه قضایی خاص است که بر روی فرم های چاپی تنظیم می شود. فرم خام و اولیه دادخواست بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در سامانه اینترنتی این سازمان برای دریافت به صورت الکترونیکی موجود است. برای آن که رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری آغاز شود، باید دادخواست تکمیل شده و به همراه پیوست های آن به دفاتر یا شعب دیوان ارسال گردد.
در دادخواست دیوان عدالت اداری چه مواردی باید ذکر شود؟
پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری با نگارش و تقدیم دادخواست صورت می گیرد. در این رابطه نخست باید توجه داشت که رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری بر خلاف دادگاه های عمومی، اصولاً به شیوه غیر حضوری و غیر علنی انجام می پذیرد. بنابراین نیازی به حضور طرفین دعوی و وکلای آنان در شعبه دیوان لازم نیست. خواهان کسی است که بر علیه یکی از مامورین یا نهادهای اداری مثل شهرداری، وزارتخانه و … در دیوان دادخواست را اقامه می کند. خواهان می تواند وکالت در نگارش دادخواست و ارائه آن به دیوان را به وکیل دادگستری بسپارد. برای آن که به دادخواست در دیوان عدالت اداری رسیدگی شود باید دارای شرایط زیر باشد:
- نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات خواهان باید بر روی دادخواست ذکر شده باشد. چنانچه دادخواست توسط وکیل و به نمایندگی از خواهان مطرح گردد، مشخصات وکیل دادگستری نیز می بایست بر روی دادخواست ذکر شود.
- مشخصات مامور یا نهاد اداری که بر علیه آن شکایت می شود. برای مثال ممکن است در این بخش نام کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری، اداره آب و برق، کانون وکلای دادگستری و … به عنوان خوانده قید شود.
- موضوع دادخواست؛ حدود صلاحیت دیوان عدالت اداری در قانون این دیوان ذکر شده است. در واقع این دیوان تنها صلاحیت رسیدگی به برخی از موضوعات مهم اداری مثل ابطال آرای کمیسیون های اداری و … را دارد. موضوع دادخواست یعنی این که خواهان چه ادعایی دارد.
- بهای خواسته و پرداخت هزینه دادرسی: رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری مستلزم پرداخت هزینه دادرسی مطابق با مراحل رسیدگی در دادگاه های عمومی است.
- شرح دادخواست؛ برای پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری باید سیر ترتیبی اتفاقات و رخدادهایی که به موجب آن خواهان خود را صاحب حق می داند بیان شود.