کلاهبرداری همواره از جمله جرائمی بوده که قربانیان زیادی داشته است. به همین خاطر قانونگذار توجه ویژه ای به آن دارد. امروزه نیز با توجه به پیشرفت تکنولوژی و اینترنت، شاهد ابعاد جدیدی از کلاهبرداری هستیم. به گونه ای که می توان این جرم را به عنوان یکی از رایج ترین و البته خطرناک ترین جرم های سیستم حقوقی ایران دانست. به همین خاطر ضروری است به طور تفصیلی به این سوال پاسخ دهیم که جرم کلاهبرداری چیست و چرا باید با یک وکیل کلاهبرداری مشورت داشته باشیم؟ پس با یکی دیگر از مجموعه مقالات وکیل دادگستری گروه حقوقی دادارمنش همراه ما باشید.
کلاهبرداری و عناصر قانونی آن چیست؟
اولین گام برای پاسخ به سوال کلاهبرداری چیست، آشنایی با معنای آن می باشد. به همین خاطر ابتدا به سراغ معنای لغوی این جرم خواهیم رفت. هنگامی که در لغت نامه ها به جستجوی معنای این کلمه می پردازیم، با تعاریفی نظیر شیادی، حقه بازی و به دست آوردن مالی از طریق فریب و نیرنگ مواجه خواهیم شد. معنای حقوقی این کلمه نیز از معنای لغوی آن جدا نیست. در واقع این جرم از جمله جرائم علیه اموال محسوب می شود. همچنین برای اینکه بتوانیم درک دقیق تری از معنای حقوقی این جرم رایج داشته باشیم، بایستی با عناصر کلاهبرداری نیز آشنا شویم.
کلاهبرداری نیز همانند سایر جرائم دارای سه عنصر یا رکن اساسی است:
- رکن قانونی: قانونگذار در ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری این جرم را جرم انگاری کرده است. بر اساس این ماده، مجرم با استفاده از وسایل متقلبانه، قربانیان خود را فریب می دهد. به گونه ای که آنها با رضایت مال خود را به کلاهبردار می دهند. به عنوان مثال فرد کلاهبردار ممکن است خودش را مدیرعامل یک شرکت معرفی کنند و از این طریق دیگران را فریب دهد تا اموال آنها را به دست آورد.
- رکن مادی: عنصر مادی این جرم نیز عبارت است از اینکه مانور متقلبانه صورت پذیرد. یعنی کلاهبردار به انجام رفتارهای فریب دهنده مانند معرفی کردن خود به عنوان صاحب شرکت بپردازد.
- رکن معنوی: عنصر روانی یا معنوی این جرم نیز عبارت است از این که کلاهبردار قصد بردن اموال قربانیان خود را از طریق کلاهبرداری داشته باشد.
جرائم در حکم کلاهبرداری
حال که به سوال کلاهبرداری چیست، پاسخ دادیم و با عناصر این جرم نیز آشنا شدیم، بایستی به سراغ جرائمی برویم که در حکم کلاهبرداری محسوب می شوند:
- جرم انتقال مال غیر بدون داشتن مجوز قانونی با استناد به ماده یک قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر.
- معامله معارض با استناد به ماده 117 قانون ثبت.
- تبانی جهت بردن مال دیگری با استناد به ماده یک قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی می نمایند.
- معرفی کردن مال غیر به جای مال خود با استناد به قانون مجازات اشخاصی که مال غیر را به عوض مال خود معرفی می نمایند.
- کلاهبرداری در امور ثبتی با استناد به ماده 105 قانون ثبت.
- تحصیل تصدیق انحصار وراثت با علم به اینکه وراث دیگری وجود دارند با استناد به ماده 9 قانون تصدیق انحصار وراثت.
- قبول بیمه بدون داشتن پروانه تحت عنوان نمایندگی بیمه با استناد به تبصره ماده 69 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری.
شما می‌توانید از طریق شماره وکیل پایه یک دادگستری که در زیر آمده است به پاسخ سولات خود را در خصوص جرائم کلاهبرداری برسید.
مجازات جرم کلاهبرداری
قبل از اینکه به سراغ مجازات این جرم برویم، بایستی با انواع کلاهبرداری آشنا شویم. جرم مذکور دارای دو نوع ساده و مشدد می باشد. در واقع کلاهبرداری مشدد، جرمی است که مرتکب آن دارای یکی از حالات زیر باشد:
- کارمند دولت، شهرداری ها و موسسات عمومی یا نهادهای انقلابی.
- معرفی کردن خود به عنوان یکی از مامورین دولتی، نهادهای انقلابی، شهرداری ها و غیره.
- فریب مردم با استفاده از تبلیغ عامه نظیر تلویزیون.
لازم به ذکر است که اگر مرتکب دارای یکی از شرایط فوق الذکر نباشد، جرم انجام شده، کلاهبرداری ساده خواهد بود. اکنون بایستی به سراغ مجازات این جرم برویم:
- کلاهبرداری ساده: یک تا هفت سال حبس و پرداخت جزای نقدی به همان میزان که مرتکب اخذ نموده است.
- کلاهبرداری مشدد: حبس از دو تا ده سال، انفصال از خدمات دولتی و جزای نقدی به میزان مبلغ اخذ شده.
شرایط تحقق جرم کلاهبرداری
برای اینکه جرم کلاهبرداری محقق شود، بایستی شرایطی وجود داشته باشد. این شرایط عبارتند از:
- متقلبانه بودن عملیات و وسایل مورد استفاده کلاهبردار.
- فریب خوردن بزه دیده از طریق کلاهبردار.
- تقدم توسل به وسایل متقلبانه بر فریب خوردن بزه دیده از نظر زمانی.
- وجود رابطه سببیت بین استفاده از عملیات متقلبانه توسط کلاهبردار و فریب خوردن بزه دیده.
- عدم آگاهی بزه دیده نسبت به متقلبانه بودن عملیات کلاهبردار.
- انسان بودن بزه دیده.
- متعلق به غیر بودن مال برده شده.
مصادیق جرم کلاهبرداری
تاکنون مطالب زیادی پیرامون کلاهبرداری فرا گرفته ایم. همچنین با شرایط لازم برای تحقق چنین جرمی آشنا شدیم اما بایستی بدانید جرم کلاهبرداری یکی از جرائم گسترده در سیستم حقوقی ایران محسوب می شود که برای درک بهتر ضروری است با برخی از مصادیق آن آشنا شویم. از جمله مصادیق بارز این جرم می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- اگر کلاهبردار مردم را نسبت به امور غیر واقعی امیدوار کند.
- اگر کلاهبردار مردم را نسبت به وجود کارخانه، شرکت و موسسات غیر واقعی فریب دهد.
- اگر کلاهبردار سایرین را نسبت به داشتن اموال یا اختیار غیر واقعی فریب دهد.
- اگر کلاهبردار نام یا عنوان جعلی انتخاب کند.
- اگر کلاهبردار مردم را نسبت به حوادث غیر واقعی بترساند.
نقش وکیل کلاهبرداری در پرونده‌های کلاهبرداری
هنگامی که سخن از حل و فصل دعاوی کیفری به میان می آید، بسیاری از افراد تصور می کنند که خودشان می توانند شخصاً مشکلات حقوقی خود را حل کنند. در حالی که این تصور کاملا اشتباه است. کلاهبرداری نیز از این قضیه مستثنا نمی باشد. در واقع همانطور که گفته شد این جرم یکی از گسترده ترین جرائم سیستم حقوقی ایران محسوب می شود. در نتیجه قواعد و مقررات پیرامون آن بسیار گسترده است.
از طرفی از آنجایی که کلاهبرداری در زمره جرائم علیه اموال مطرح می شود، کوچکترین سهل انگاری در حل و فصل اینگونه دعاوی ممکن است، منجر به ایجاد ضررهای مالی هنگفت و جبران ناپذیری شود. در نتیجه بهترین کار، مشاوره با یک وکیل کلاهبرداری خواهد بود. ما در موسسه حقوقی دادارمنش با سابقه حل و فصل بیش از 700 کیس حقوقی در کنار شما عزیزان خواهیم بود. شما می توانید همین الان با شماره 021284260 تماس گرفته و مشکل حقوقی خود را با مشاورین و وکلای مجموعه ما در میان بگذارید.
گروه حقوقی دادارمنش متشکل از تیم وکلای پایه یک دادگستری مجرب در زمینه دعاوی کلاهبرداری آماده ارائه خدمات حقوقی به مراجعین محترم می‌باشد. برای دریافت مشاوره حقوقی از وکیل تلفنی یا اعطای وکالت به وکیل کلاهبرداری با ما تماس حاصل فرمایید. آدرس دفتر وکالت گروه حقوقی دادارمنش نیز در این لینک آورده شده است.
در این مقاله با نکات ضروری پیرامون جرم کلاهبرداری مانند انواع و عناصر آن آشنا شدیم. با این حال این جرم یکی از رایج ترین و البته خطرناک ترین جرائم ایران می باشد که ممکن است کوچکترین سهل انگاری، تبعات جبران ناپذیری را برای شما داشته باشد. به همین خاطر با ضرورت مشاوره با وکیل برای حل و فصل اینگونه دعاوی نیز آشنا شدیم. پس اگر قصد دارید با وکلای خبر در این زمینه مشاوره داشته باشید، همین الان با شماره 021284260 تماس بگیرید.
سوالات متداول
- تفاوت جرم کلاهبرداریمشدد و ساده چیست؟ همانطور که در این مقاله ذکر شد، تفاوت این دو جرم در انجام دهنده یا مرتکب آن می باشد.
- اگر بزه دیده بداند که کلاهبردار از وسایل متقلبانه جهت فریب دادن وی استفاده می کند و اموال خود را به کلاهبردار بدهد، آیا جرم کلاهبرداری محقق شده است؟ خیر. یکی از شرایط تحقق چنین جرمی، عدم اطلاع بزه دیده از متقلبانه بودن فعالیت کلاهبردار می باشد.
- اگر شخصی با توسل به روشهای متقلبانه، مالی که از خودش می باشد را از چنگ دیگری درآورد، آیا کلاهبرداری محقق شده است؟ خیر. یکی دیگر از شرایط تحقق چنین جرمی این است که مال برده شده از آن دیگری باشد.