مراحل و نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری یک مرجع مهم در صیانت از اصل حاکمیت قانون و حقوق شهروندی در دستگاه‌های دولتی است. دیوان عدالت اداری اساساً مرجعی برای تظلم خواهی  شهروندان از دستگاه‌های اجرایی است و به عنوان مرجع رسیدگی به شکایت، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مامورین یا واحد‌ها یا آیین نامه‌های دولتی و احقاق حقوق آنها می‌باشد. از آنجایی که مطابق قانون  تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تصمیمات  نهادهای دولتی می‌تواند مورد اعتراض ذی‌نفعان و اشخاص قرار گیرد در مقاله پیش رو به طور کلی، به نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری و دادخواهی در این مرجع  به نحو اجمال و اختصار می‌پردازیم .

 مراحل و نحوه طرح شکایت در دیوان عدالت اداری، روش شکایت به دیوان عدالت اداری و  مدارک لازم جهت شکایت به دیوان عدالت اداری، هزینه شکایت در دیوان عدالت اداری از جمله مواردی است که در این مطلب  توسط  وکیل دیوان عدالت اداری گروه حقوقی دادارمنش بررسی می گردد.

موارد طرح شکایت در دیوان عدالت اداری

در ادامه پیش از اینکه  به نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری پرداخته شود، مواردی که منجر به طرح شکایت به دیوان عدالت اداری می‌شود به همراه توضیحات آنها آورده شده است:

تصمیمات و اقدامات واحد های دولتی

واحد‌های دولتی شامل: وزارتخانه‌ها، سازمان دولتی ، موسسات دولتی (مانند: سازمان حفاظت محیط زیست ، سازمان بر نامه بودجه ، گمرک ایران ، دیوان محاسبات و پزشکی قانونی و…) شرکت‌های دولتی ،شهرداری ها وموسسات وابسته به آنها ،سازمان تامین اجتماعی وموسسات وابسته به آنها ، نهادهای  انقلابی و موسسات وابسته به آن ها (سازمان تبلیغات اسلامی ، جهاد سازندگی ، بنیاد مسکن و انقلاب اسلامی و… ) هستند.

تصیمات واحد های دولتی به دو بخش تقسیم می شود:

1. “تصمیمات اداری عام” که شامل  آیین نامه ها و بخشنامه ها و دستورالعمل ها واحد های دولتی  است ومی تواند توسط کلیه اشخاص  مورد شکایت در دیوان  عدالت اداری واقع  گردد.
2.  همچنین “تصمیمات اداری انفرادی” مانند پروانه ساخت بنا برای ملک خاص که توسط شخص ذی‌نفع قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است .

اقدامات نهاد‌های دولتی نیز به دو دسته تقسیم می شود:

1. اقداماتی که “مقدمه اتخاذ تصمیم” است مانند طرح و برنامه  و پیشنهاد که توسط همه افراد قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد.
2. اقداماتی که در راستای” اجرای تصمیم” است مانند بستن محل کسب و …. که توسط همان شخص ذینفع می‌تواند مورد شکایت در دیوان عدالت اداری قرار گیرد.

 به طور کلی، شکایت نسبت به این تصمیمات و اقدامات واحد های دولتی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است و یکی  از موارد شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد.

تصمیمات و اقدامات ماموران دولتی

 دومین مورد از موارد شکایت از طریق دیوان عدالت اداری شکایت به تصمیمات و اقدامات ماموران دولتی است.

کلیه اشخاصی که عهده دار اعمال اقتدارات و متصدی خدمات  در واحد های دولتی می باشند مامور دولت به حساب می آیند و باید قواعد و ضوابط اداری مراعات کنند و در حدود صلاحیت و اختیارات قانونی خود عمل کنند و ضمن رعایت قوانین  و مقررات از مداخله در اموری که در صلاحیت آن ها قرار ندارد پرهیز نموده و از اوامر مقامات مافوق خود اطاعت کنند و با کمال دقت، صحت و حسن نیت  بدون غرض ورزی  به نحو مطلوب انجام وظیفه نمایند در صورتی که مامور دولت در امور راجع به وظایفش  مرتکب نقض قوانین و مقررات شده یا تسامح و غفلت یا عمدا موجب تضییع حقی شود به شکایت اشخاص علیه  او رسیدگی می شود. بنابراین علاوه بر واحد های دولتی، تصمیم و اقدام مامورین این واحد ها نیز قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد.

شکایت از آراء و تصمیمات قطعی مراجع اختصاصی

به موجب قسمت 2 ماده 10  قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی  هیات های رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون های مانند: کمیسیون های مالیاتی ، هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما، کمیسیون موضوع ماده 100 قانون شهرداری  ها منحصرا از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت  با آن ها  قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد. وبسایت دیوان عدالت اداری: divan-edalat.ir