در مراجع قانونی تغییر و عوض کردن واقعیت و نشان ندادن حقیقت در چیزی به عنوان جرم جعل شناخته میشود. در ادامه این متن می خواهیم با مفاهیم عمومی جرم جعل، انواع آن و مجازات جعل اسناد عادی آشنا شویم.
باید به این نکته اشاره کنیم که در قوانین کشور عزیزمان ایران جرم جعل جزو جرایم غیر قابل بخشش میباشد. از همین رو علیرغم گذشت شاکی از پرونده این جرم از طرف مراجع قضایی قابل بخشش و چشم پوشی نیست. مشاور حقوقی میتواند با توجه به نوع جعل، میزان جریمه نقدی، حبس و… را تا حدودی مشخص کند. از همین رو توصیه می کنیم اگر در روند پرونده مجازات جعل اسناد عادی یا رسمی مشکلی دارید، از طریق مشاوره حقوقی با وکیل های متخصص، از بروز عوارض جبران ناپذیر و خسارت های بیشتر جلوگیری کنید.
جرایم کیفری معمولا جرایمی پیچیده و گسترده هستند. در نتیجه بهتر است در روند پرونده از یک وکیل دادگستری حرفه ای کمک بخواهید.
جرم جعل اسناد چیست؟
برای بررسی مجازات جعل اسناد عادی ابتدا باید بدانیم چه عملی به عنوان جرم جعل در قانون شناخته میشود. طبق ماده 523 قانون مجازات اسلامی، هرگونه ایجاد تغییر در اسناد، مخدوش کردن، خط خوردگی، تغییر واقعیت و… به عنوان جرم جعل اسناد شناخته خواهد شد.
ارکان جرم
همانطور که میدانید مانند جرایم کیفری دیگر، برای تحقق مجازات جعل اسناد عادی باید سه رکن قانونی، مادی و روانی در آن وجود داشته باشد. در ادامه به معرفی این سه رکن خواهیم پرداخت.
- رکن قانونی: رکن قانونی به معنای جرم شناخته شدن آن عمل در قوانین ایران است. در مورد جرم جعل اسناد در ماده های 523 الی 542 قوانین مجازات اسلامی صحبت کرده اند.
- رکن مادی: درباره رکن مادی باید بتوانیم ثابت کنیم که مجرم دست به مخدوش کردن، قلم زدن، محو کردن یا تغییر نوشتاری در اسناد شده است.
- رکن روانی: در اثبات جرم جعل باید قصد و نیت دقیق فرد برای فریب یا گمراه کردن شاکی یا افراد دیگر مشخص باشد.
تفاوت اسناد رسمی و اسناد عادی
برای اینکه بتوانیم واضح تر به مجازات جرم اسناد عادی بپردازیم، ابتدا باید تفاوت یک سند رسمی با یک سند عادی را بررسی کنیم.
سند رسمی به سند ماشین، سند ملک یا هرگونه سندی که توسط مامور دولت با رعایت ملزومات قانونی خاص در دفاتر رسمی ثبت و تنظیم شده اند گفته میشود. در حالی که سند های عادی شامل انواع چک، سفته و قولنامه هایی هستند که بین طرفین و بدون ثبت شدن در دفاتر رسمی و حضور مامور قانونی تنظیم میشوند.
اینکه نوشته ای در سربرگ های دولتی و قانونی تایپ شود و توسط اشخاص امضا شود، باعث رسمی شدن آن سند نمیشود. در نتیجه هرگونه تخلف، دگرگونی، مخدوش کردن، قلم خوردگی و… که بر روی یک سند عادی توسط یکی از طرفین یا شخص سوم انجام شود، به عنوان جرم جعل اسناد عادی شناخته میشود.
از همین رو قبل از تنظیم هرگونه سند، وکیل الزام به تنظیم سند رسمی را در مشاوره حقوقی تاکید میکند. چرا که تنظیم سند رسمی باعث کاهش ریسک جعل شدن آن سند میشود.
انواع جعل اسناد عادی
در قانون، مجازات جعل اسناد عادی بر اساس نوع جعل و جرم صورت گرفته تعیین میشود. در ادامه به انواع جعل اسناد عادی اشاره خواهیم کرد:
جعل مادی: جعل مادی در واقع به معنای دخالت فیزیکی اشخاص در تغییر یک سند عادی یا رسمی است. در ماده 523 مجازات اسلامی جعل مادی به معنای خراشیدن، محو کردن، قلم خوردگی و به طور کلی ایجاد هرگونه تغییر برای دگرگون کردن واقعیت های یک سند میباشد.
جعل معنوی یا مفادی: این جرم اکثرا در جعل اسناد رسمی اتفاق می افتد. جعل معنوی در واقع زمانی تحقق می یابد که مامور دولت هنگام تنظیم و اجرای یک سند باعث تغییر در نوشتار، ساختار یا معنا و مفهوم اصلی آن سند و دگرگون کردن واقعیت ها میشود.
انواع جعل اسناد عادی و رسمی شامل:
- جعل انواع امضا، دست خط و احکام صادره از طرف رئیس جمهور، اعضای مجلس یا اشخاص قانونی دولت که موجب دگرگون کردن حکم یا سند شود.
- امضا، مهر یا لوگوی شرکت های ثبت شده، موسسات یا اداره های دولتی.
- حکم دادگاه یا اسناد دولتی.
- مدارک اشتغال به تحصیل، مدارک تحصیلی و فارغ التحصیلی و…
- مدارک بانکی مانند چک های بانکی، سفته و…
- قولنامه ملکی یا سند ملکی.
مجازات جعل اسناد عادی و رسمی
با توجه به اطلاعاتی که در بالا به آنها اشاره شد، مجازات جعل اسناد عادی و رسمی بر اساس نوع جرم، فرد مجرم و مراجع قانونی مشخص میشود. به صورت کلی مجازات برای جعل اسناد عادی و رسمی با هم متفاوت است.
مجازات برای جعل اسناد رسمی: مجازات هایی که برای جعل اسناد رسمی در ماده قانون مجازات اسلامی ارائه شده است به شرح زیر میباشد:
طبق ماده 523 قانون مجازات اسلامی، جرم جعل توسط مامور دولتی یا افراد وابسته به ارگان های دولتی صورت میگیرد. مجازات تعیین شده برای این جرم شامل جرایم نقدی و حبس به مدت یک سال تا سه سال با توجه به نوع جرم میباشد.
همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که طبق مفادی در این ماده قانون، اگر جرم جعل توسط اشخاص عادی و غیر دولتی صورت گرفته باشد، جزای شش ماه تا سه سال حبس و جرایم نقدی در انتظار آنان است.
مجازات جعل سند عادی: طبق ماده 536 در قانون مجازات اسلامی، شخصی که اقدام به جعل اسناد عادی میکند، یا شخصی با علم به جعلی بودن اقدام به استفاده از سند جعلی کرده است، به سه ماه تا یک سال حبس و جرایم نقدی با توجه به نوع سند محکوم خواهد شد.
در نهایت باید بگوییم که جرایم کیفری جزو جرایم غیر قابل بخشش در قوانین مجازات اسلامی هستند. از همین رو اگر پرونده ای درباره مجازات جعل اسناد عادی یا رسمی دارید، یا مرتکب جرم اینچنینی شده اید، بهتر است با وکیل های حرفه ای مشاوره حقوقی داشته باشید. وکیل میتواند با توجه به نوع جرم، روند پرونده و… پیشنهاداتی را در اختیار شما بگذارد که به کاهش خسارات وارد شده کمک خواهد کرد.
از همین رو می توانید همین حالا از طریق ارتباط با کارشناسان آنلاین (یا تلفنی) مجموعه، درخواست مشاوره آنلاین حقوقی خود را ثبت کنید. در کمترین زمان ممکن یکی از وکیل های ما با شما در ارتباط خواهد بود و شما را در مورد روند پرونده کیفری تان راهنمایی خواهد کرد.
گروه حقوقی دادارمنش متشکل از تیم وکلای دادگستری مجرب در زمینه دعاوی کیفری و حقوقی آماده ارائه خدمات حقوقی به مراجعین محترم میباشد. برای دریافت مشاوره حقوقی یا اعطای وکالت به وکیل کیفری، با ما تماس حاصل فرمایید.