وکیل پایه یک خانواده در گروه حقوقی دادارمنش سعی دارد در این مقاله کلیه مطالب مربوط به استرداد جهیزیه که یکی از مقوله‌های مهم در دعاوی خانواده است را برای شما عزیزان شرح دهد. با ما همراه باشید. گفتنی است با توجه به مهارت بیشتر وکیل خانم انتخاب شما برای گرفتن وکیل در این زمینه، وکیل خانم پایه یک دادگستری گروه حقوقی دادارمنش باشد؛ تا در حل هرچه سریعتر پرونده شما، شما را همراهی کند.
در بیشتر مناطق ایران بردن جهیزیه به عنوان یک رسم قدیمی شناخته می‌شود. جهیزیه وسیله‌هایی است که از طرف خانواده دختر در زمان ازدواج و شروع زندگی مشترک به دختر و پسر داده می‌شود. در کل جهیزیه علاوه بر وسایل منزل می‌تواند شامل پول و ملک هم باشد اما در اکثر جوامع جهیزیه بیشتر از اسباب و لوازم خانه تشکیل می‌شود.
جهیزیه، مال تام الاختیار زن!
همانطور که پیش‌تر مطرح شد جهیزیه جزئی از اموال زن است که تمام و کمال به زن تعلق دارد و اگر زمانی زن فوت کند این اموال به وارثان او واگذار می‌شود.
جهیزیه یک توافق بین خانواده دختر و پسر است و کیفیت آن با توجه به ملاحظات فرهنگی، خانوادگی، منطقه‌ای و اقتصادی متفاوت خواهد بود. زن وسایل را به خانه همسر انتقال داده و به آن اجازه می‌دهد که از آن وسایل استفاده کند این نکته حائز اهمیت است که جهیزیه کاملا تحت اختیار زن است.
این اختیار به حدی است که هر زمانی زن اراده کند این امکان را دارد که اجازه استفاده از این اموال را از شوهر خود سلب کند؛ جهیزیه را به خانه پدری برگرداند؛ و یا به فرد دیگری انتقال دهد. اما اکثر اوقات اخلاق حکم می‌کند که زن جهیزیه را صرف برطرف کردن نیازهای خانواده کند. نکته مهم اینجاست که گرفتن جهیزیه در اکثر کشورها به یک صورت است و بر عهده خانواده عروس می‌باشد اما در ایران به دلیل متفاوت بودن سنت‌ها و وجود قومیت‌های متفاوت این سنت در جای جای ایران تا حدی تفاوت دارد. و اما لیست سیاهه جهیزیه!
لیست سیاهه جهیزیه چیست؟
طبق گفته وکیل پایه یک دادگستری تهران در گروه حقوقی ما، برگه‌ای در آخر عقدنامه در نظر گرفته شده است که زن می‌تواند کلیه اقلام خریداری شده از سوی خانواده خود را که به عنوان جهیزیه به خانه شوهر می‌برد را در آن لیست کند؛ به این برگه و لیست، لیست سیاهه جهیزیه گویند. البته این سیاهه می‌تواند در برگه‌ای مجزا از عقدنامه تنظیم گردد. باید این نکته را مورد توجه قرار داد که امضا و اثر انگشت مرد است که به سیاهه اعتبار می‌بخشد.
اگر سیاهه، در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود، حکم سند رسمی پیدا می‌کند و به طبع اعتبار بیشتری نیز خواهد داشت. این امکان وجود دارد که امضای زوجه در دفتر خانه ثبت شود تا در صورت به وجود آمدن هرگونه اختلاف میان زوجین، مرد نتواند ادعای خود را انکار کند. یک نکته مهم دیگر این است که علاوه بر مرد، باید حتما تعدادی از اعضا خانواده‌اش نیز سیاهه را امضا شود. و این برگه سیاهه حتماً باید نزد مادر و پدر عروس نگه داشته شود.
روند رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه
در دعاوی که به ازدواج و طلاق مربوط است، خواهان باید در دادگاه محل اقامت خوانده یا در دادگاه محل وقوع عقد نکاح، دعوا را مطرح کند. دعوای استرداد جهیزیه هم از این امر مستثنا نیست. در صورتی که زوج در محل حضور نداشته باشد رای به صورت غیابی صادر می‌شود.
زمانی که حکم صادر شد مرد 20 روز زمان دارد که نسبت به آن اعتراض کند اگر در این مدت مرد هیچ اقدامی انجام ندهد، 20 روز دیگر برای طرفین در نظر گرفته خواهد شد که نسبت به درخواست خود تجدید نظر کنند. طبق ماده قانون اجرای حکم مدنی، در صورت عدم تجدید نظر زوجه این امکان را دارد تقاضای صدور اجراییه کند و آن را به شوهر ابلاغ نماید. تا هنگامی که زن درخواست صدور اجراییه نداشته باشد، اجراییه انجام نخواهد شد.
دادخواست استرداد جهیزیه
نحوه و چگونگی استرداد جهیزیه تقریبا به اکثر دادخواست‌های دیگر شباهت دارد. کسی که قصد استرداد جهیزیه دارد باید فرم دادخواست را با دقت کامل مطالعه و امضا کند. در این فرم مشخصات کاملی از زوجه و زوج نوشته می‌شود و اگر وکیلی وکالت آن‌ها را انجام می‌دهد باید مشخصات او نیز در فرم نوشته شده باشد.
زوجه این امکان را دارد برای اینکه از امنیت جهیزیه مطمئن شود، دادخواست تأمین بدهد. این دادخواست به این صورت است که اول به مرد ابلاغ و بعد از آن اجرا می‌شود. مرد اگر اعتراضی در این مورد داشته باشد این امکان را دارد که تا 20 روز به دادگاه اعتراض کند.
اعتراض به حکم استرداد جهیزیه
بعد از صدور حکم استرداد امکان اعتراض وجود دارد. برای مثال اگر مرد در طول زندگی وسایل جدیدی خریده باشد که برای رفاه زندگی در کنار جهیزیه مورد استفاده بوده و زن آن‌ها را در کنار جهیزیه خود به دادگاه معرفی کند، مرد این امکان را دارد تا بیست روز اعتراض خود را به دادگاه انجام دهد.
روش های استرداد جهیزیه
بر اساس اظهارات وکیل میدان هروی، سه روش و سه حالت برای استرداد جهیزیه وجود دارد که هر روش را می‌توان بسته به میزان مدارک، مستندات و شهودی که در دست دارید، به کار گرفت.
روش اول: توافق بر استرداد جهیزیه
اولین حالت هنگامی است که زن و مرد در مورد مالکیت جهیزیه با یکدیگر به توافق رسیده‌اند و جهت استرداد آن بدون هیچگونه اختلافی توافق می‌کنند.
روش دوم: استرداد جهیزیه با سیاهه و لیست
حالت دوم زمانی به وجود می‌آید که توافقی بر سر استرداد و اقلام جهیزیه صورت نگرفته است. در این حالت اگر خانواده دختر طبق رسومات لیستی از تمام وسایلی که به‌عنوان جهیزیه برای دخترشان تهیه کرده‌اند را نوشته باشند؛ می‌توانند از آن لیست برای استرداد جهیزیه کمک بگیرند و با استرداد آن به نتیجه مطلوب دست یابند.
در این حالت اگر ارزش جهیزیه کمتر از 20 میلیون تومان باشد، دعوی استرداد جهیزیه در شورای حل اختلاف بررسی خواهد شد و در غیر این صورت و ارزش گذاری بیش از 20 میلیون تومان، استرداد جهیزیه در دادگاه خانواده بررسی خواهد شد.
حالت دوم زمانی به وجود می‌آید که توافقی بر سر استرداد و اقلام جهیزیه صورت نگرفته است. در این حالت اگر خانواده دختر طبق رسومات لیستی از تمام وسایلی که به‌عنوان جهیزیه برای دخترشان تهیه کرده‌اند را نوشته باشند؛ می‌توانند از آن لیست برای استرداد جهیزیه کمک بگیرند و با استرداد آن به نتیجه مطلوب دست یابند.
در این حالت اگر ارزش جهیزیه کمتر از 20 میلیون تومان باشد، دعوی استرداد جهیزیه در شورای حل اختلاف بررسی خواهد شد و در غیر این صورت و ارزش گذاری بیش از 20 میلیون تومان، استرداد جهیزیه در دادگاه خانواده بررسی خواهد شد.
روش سوم: استرداد جهیزیه بدون سیاه و فاکتور (استرداد جهیزیه با شهادت شهود)
حالت سوم استرداد جهیزیه زمانی رخ می‌دهد که توافقی بر سر استرداد جهیزیه صورت نپذیرفته و خانواده دختر نیز اصلا لیستی از تعداد وسایل و جهیزیه در دست ندارند؛ و همین امر باعث سخت شدن استرداد جهیزیه می‌شود زیرا هیچ سندی برای اثبات این موضوع که زن چه مقدار جهیزیه با خود به خانه شوهر برده است وجود ندارد. در این روش، استرداد جهیزیه با شهادت شهود امکان پذیر است و فقط این شهادت است که به استرداد ارزش می‌دهد. البته این نکته حائز اهمیت است که تشخیص ارزش شهادت شهود کاملا بر عهده قاضی دادگاه است.
برای انتخاب بهترین روش استرداد جهیزیه می‌توانید با وکیل شمال تهران در گروه حقوقی دادارمنش در تماس باشید. و یا با حضور در دفتر وکالت در تهران افتخار همراهی شما را داشته باشیم.
جرایم مربوط به جهیزیه
شکایت کردن از مرد به جرم خراب کردن جهیزیه (خیانت در امانت) ممکن نیست. به این دلیل که جرم خیانت در امانت به اموالی مربوط می‌شود که استرداد آن‌ها حتمی است. جهیزیه به این معنا نیست که قرار است روزی به زوجه بازگردانده شود بلکه به معنی همراهی و کمک برای شروع زندگی مشترک است.
مطمئن باشید که مرد هم با قصد و قرض قبلی اقدام به خرابی جهیزیه نخواهد کرد. بنابراین این خرابی‌های ناخواسته جرم به شمار نمی‌رود. فقط زمانی که زن و مرد قصد طلاق داشته باشند و زن اجازه استفاده از وسایل را به مرد ندهد، هر گونه استفاده از آن وسایل و خرابی آن‌ها خیانت در امانت به شمار می‌رود.
استرداد جهیزیه قبل از طلاق
یکی از حقوقی که زن نسبت به جهیزیه خود دارد، این است که پیش از طلاق نیز این امکان برای او فراهم است که این مال خود را پس بخواهد و درخواست استرداد جهیزیه خود را داشته باشد. یک نکته مهم در مورد استرداد جهیزیه قبل از طلاق وجود دارد به این صورت که بهای مورد نظر شما باید به دقت تعیین شود به این دلیل که حکم دادگاه و هزینه دادرسی بر مبنای این مبلغ تعیین می‌شود. در نهایت باید فاکتور خرید یا سیاهه جهیزیه بسیار معتبر به دادخواست استرداد جهیزیه قبل از طلاق ضمیمه و به دادگاه ارائه شود. برای مشاوره با وکیل خانم برای طلاق توافقی می‌توانید از طریق شماره بالا اقدام فرمایید.
استرداد جهیزیه و رابطه آن با تمکین و عدم تمکین
استرداد جهیزیه، حقی است که قانون برای زوجه در نظر گرفته شده است و در صورتی که زن مدارک و شهودی در جهت بازپس‌گیری داشته باشد، می‌تواند برای استرداد جهیزیه خود اقدام نماید.
این حق در صورت عدم تمکین نیز از او سلب نخواهد شد و او می‌تواند با عدله ذکر شده برای استرداد جهیزیه اقدام کند. عدم تمکین تنها سبب قطع و عدم پرداخت نفقه خواهد شد. برای اطلاع بیشتر از عدم تمکین و قوانین آن به مقاله مهریه و نفقه در عدم تمکین ما مراجعه کنید.
همچنین طبق قانون مرد موظف است که در صورت درخواست زن برای استرداد جهیزیه از این درخواست تمکین نموده و جهیزیه را استرداد دهد. اما اگر مردی از استرداد جهیزیه و تمکین خودداری کند، زن به صورت قانونی می‌تواند پیگیر این موضوع شده و جهیزیه خود را به صورت قانونی بخواهد.
استرداد جهیزیه در طلاق توافقی
یکی از شرایطی که زوجین باید در هنگام طلاق توافقی درباره آن به توافق برسند، نحوه، زمان و مکان استرداد جهیزیه است. اگر در خصوص باقی شرایط و توافقات در هنگام طلاق توافقی سوالی دارید می‌توانید آن را با بهترین وکیل طلاق توافقی در میان بگذارید.
در صورتی که این توافق صورت نگیرد، زوجه می‌تواند با بکارگیری شهود و یا لیست سیاهه خود برای استرداد جهیزیه اقدام کرده و در صورت وجود شهود و لیست سیاهه هیچ مسئله‌ای مانع بازپس‌گیری و استرداد جهیزیه نخواهد بود.
ترک منزل و نحوه استرداد جهیزیه
از تکلیف‌هایی که زن موظف است بعد از عقد نکاح انجام دهد این است که زن باید در منزل مرد زندگی کند. بر اساس قانون مدنی زن مکلف به تمکین عام و خاص از مرد بوده ضمانت اجرای عدم تمکین برداشتن حق نفقه زن و امکان ازدواج مجدد مرد است. البته این نکته قابل ذکر است که اگر زنی منزل را ترک کند همیشه به‌عنوان عدم تمکین به شمار نمی‌رود. موارد عدم تمکین حتمی زن را در مقاله عدم تمکین ما مطالعه نمایید.
پس به این نتیجه می‌رسیم ترک منزل بدون اینکه عذر موجهی وجود داشته باشد باعث می‌شود تا زن ناشزه به شمار رود و مجازات آن نیز محروم شدن از نفقه خواهد بود. با این حال زن اگر عذر موجهی برای ترک منزل داشته باشد می‌تواند تقاضای مسکن علی الحده داشته و رای دادگاه مرد را ملزم به تهیه مسکن جداگانه برای خود کند و همچنان از او بخواهد نفقه‌اش را بپردازد.
بردن جهیزیه بدون اجازه مرد
مالک تمام جهیزیه زن است. با توجه به این جمله این امکان را دارد که هر زمان قصد کند جهیزیه را مسترد نماید و نیازی هم به اجازه شوهر نیست. فقط باید به این نکته توجه داشته باشید فقط می‌توانید چیزهایی که در لیست جهیزیه شماست و شوهر خریداری نکرده را از خانه خارج کنید.
تجارب وکیل کیفری خوب گروه حقوقی دادارمنش نشان می‌دهد که اکثر شکایت‌های سرقت که مرد از زن انجام می‌دهد به دلیل نبودن سند و مدرک به نتیجه دلخواه نمی‌رسد. در اینجا به شما توصیه می‌کنیم که اگر قصد دارید بدون مجوز دادگاه جهیزیه را با خود ببرید حتما چند نفر از همسایگان به‌عنوان شاهد در محل حضور داشته باشند.
مدت زمان استرداد جهیزیه
شاید به نظر شما دعوای استرداد جهیزیه آسان و بدون دردسر باشد اما طرفین باید این نکته را بدانند که بدون دلایل و اطلاعات حقوقی نباید در این مورد اقدام کنند. به شما توصیه می‌کنم قبل از شروع حتما به مشاوره تلفنی با وکیل در گروه حقوقی دادارمنش بپردازید.
یک نکته مهم که باید در دعوای استرداد جهیزیه به آن توجه داشته باشید و اکثر خانواده‌ها از آن بی‌اطلاع هستند این است که استرداد جهیزیه باید به صورت کاملا قانونی انجام شود. و اگر بدون در نظر گرفتن قانون این اقدام صورت گیرد زوج این امکان را دارد که دعوای خیانت در امانت یا سرقت مطرح کند. هرچند که این دعوای کیفری مطرح شده به نتیجه هم نرسد اما دردسرهایی برای زوجه و خانواده‌اش به وجود می‌آورد.
در مورد مدت زمان استرداد جهیزیه به این نکته توجه کنید که اکثر افراد نسبت به شرایط دادرسی آگاهی ندارند و امکان دارد با رد دادخواست رو به رو شوند. این به آن معناست که باید دعوا دوباره طرح شود و هزینه و دوره زمانی اضافه صرف شود. همین امر باعث می‌شود تا مدت زمان استرداد جهیزیه طولانی شود.
اگر باز هم سوالی در زمینه استرداد جهیزیه دارید می‌توانید با وکیل آنلاین گروه دادارمنش ارتباط بر قرار کرده و از آن‌ها مشاوره حقوقی بخواهید.
گروه حقوقی دادارمنش برای راحتی هرچه بیشتر شما عزیزان در زمینه دعاوی خانواده از جمله استرداد جهیزیه و… آماده ارائه مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی غیرحضوری به شما عزیزان است. شما این امکان را دارید از وکلای خانواده پایه یک دادگستری ما که تخصص و تجربه فراوانی در زمینه دعاوی خانواده دارند، مشاوره حقوقی دریافت کنید و با کمک آن‌ها تمام مشکلاتت خانواده خود را حل و فصل کنید.