اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی چیست؟
اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی یک نامه قضایی است، که برای اشخاصی که باید در جلسه دادرسی حاضر شوند، توسط مدیر دفتر دادگاه ارسال می شود. هنگامی که یک پرونده حقوقی یا کیفری در دادگاه مطرح می شود، یکی از دستوراتی که ممکن است توسط دادگاه صادر شود، دستور تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین می باشد. با صدور این دستور مدیر دفتر شعبه وقت رسیدگی مناسبی تعیین کرده و آن را به طرفین و وکلای آنان ابلاغ می کند. اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی ممکن است به دو صورت حضوری یا غیر حضوری به شخص مخاطب اعم از متهم، شاهد، وکیل و … ابلاغ شود. در گذشته ابلاغ کلیه اوراق و نامه های قضایی مربوط به پرونده، تنها به شیوه حضوری و توسط مامور ابلاغ، انجام می پذیرفت. در حال حاضر بسیاری از اوراق قضایی به شیوه برخط و از طریق سامانه اینترنتی عدل ایران، برای مخاطبین ارسال می شود.
مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی مدنی، اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی باید دربردارنده اطلاعات گوناگونی مثل موضوع پرونده، روز و ساعت رسیدگی، نقش مخاطب و … باشد. در ادامه این نوشتار ضمن بررسی موارد صدور احضاریه حضور در جلسه دادرسی قواعد حاکم بر این اقدام قضایی را تعریف می کنیم.
در چه مواردی اخطاریه حضور در جلسه دادرسی صادر می شود؟
مقام قضایی اعم از دادستان، قاضی، بازپرس و دادیار ممکن است دستور صدور اخطاریه حضور در جلسه دادرسی را صادر کنند. در دادگاه حقوقی، قاضی هنگامی دستور تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین را صادر می کند که دادخواست و پیوست های آن کامل باشد. در دادگاه کیفری که موضوع پرونده ارتکاب جرم و جنایت است، اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی زمانی صادر می شود که حضور یک شخص خواه به عنوان متهم، خواه به عنوان شاهد و مطلع و خواه به عنوان وکیل برای روشن شدن ابعاد موضوع ضروری باشد.
شیوه حضوری ابلاغ اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی به این صورت است که مامور ابلاغ، با لباس شخصی به محل نشانی مندرج در احضاریه مراجعه کرده و احضاریه را به شخص مخاطب تحویل داده و امضای او را در دفتر مخصوص بگیرد. ابلاغ احضاریه در این شیوه باید در طول روز یعنی از فاصله طلوع تا غروب آفتاب صورت گیرد.
یکی دیگر از موضوعاتی که ذکر آن در اخطاریه ضروری می باشد، ضمانت اجرای عدم حضور است. ضمانت اجرای عدم حضور در نظام حقوقی ایران اصولاً جلب احضار شونده است. بنابراین مقام قضایی صادر کننده باید این موضوع را در اخطاریه بیان نماید که نتیجه عدم حضور مخاطب در جلسه دادرسی جلب است.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که عدم حضور متهم، شاکی و شهود در جلسه دادرسی اصولاً منجر به لغو شدن فرایند رسیدگی نیست. مگر اینکه حضور اشخاص مذکور برای روشن شدن ابعاد موضوع ضروری باشد. در این صورت مقام قضایی می تواند جلسه رسیدگی را به وقت مناسب دیگری موکول کند.
ابلاغ اخطاریه به صورت غیر حضوری و برخط
در حال حاضر علاوه بر ابلاغ اخطاریه حضور در جلسه رسیدگی به صورت حضوری توسط مامور ابلاغ، ابلاغ اخطاریه به شیوه غیر حضوری نیز صورت می پذیرد. این کار از طریق سامانه برخط عدل ایران که زیر نظر قوه قضاییه اداره می شود، انجام می گیرد. ابلاغ اخطاریه در این روش مستلزم ثبت نام در سامانه اینترنتی عدل ایران و ورود به این سامانه با استفاده از شماره ملی و رمز موقت است. پس از ورود به سامانه مذکور کلیه ابلاغ های شخص به نمایش در می آید.
در صورتی که برگ اخطاریه به شخص مخاطب تحویل داده شود، اصطلاحاً ابلاغ واقعی خواهد بود. چنانچه احضاریه به شخصی غیر از مخاطب تحویل گردد یا در محل اقامت مخاطب الصاق شود، ابلاغیه اصطلاحاً قانونی خواهد بود. مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که محل اقامت متهم پیدا نشود و تلاش های مقام قضایی در این رابطه موثر واقع نگردد، اخطاریه حضور متهم در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود.
در مورد جرایم با مجازات های سنگینی چون اعدام، حبس ابد و … در صورتی که بیم فرار متهم یا تبانی او با عوامل جرم وجود داشته باشد، مقام قضایی رسیدگی کننده به پرونده می تواند پیش از آن که متهم را برای حضور در جلسه دادرسی احضار کند، دستور جلب او را صادر نماید.
مقام های قضایی اعم از قاضی، دادیار، بازپرس و … تنها در صورتی می توانند متهم، شهود و … را احضار کنند، که حضور آنان در دادگاه برای روشن شدن پرونده ضروری باشد. در صورتی که شهود یا مطلع به دلیلی مانند پیری و بیماری نتواند در دادگاه حاضر شود، مقام قضایی می تواند به محل اقامت او مراجعه کرده و اظهارات او را استماع کند. توصیه می شود پیش از حضور در محاکم دادگستری و جلسه دادرسی، با یک یا چند نفر وکیل انلاین متخصص مشاوره حقوقی داشته باشید.